Aspirine in de zwangerschap om pre-eclampsie en groeivertraging te voorkomen

Hoe werkt aspirine?

Aspirine verkleint de kans op deze problemen als je er vroeg in de zwangerschap mee begint. Aspirine werkt niet als behandeling als er al hoge bloeddruk, pre-eclampsie of groeivertraging in de zwangerschap is.

Wat is aspirine?

Een andere naam voor aspirine is acetylsalicylzuur. Dit medicijn zorgt ervoor dat de bloedplaatjes in het bloed minder aan elkaar plakken. Aspirine is niet hetzelfde als paracetamol dat mensen soms onterecht “een aspirientje” noemen.

Welke complicaties voorkomt aspirine?

De arts heeft met je besproken dat jij een hogere kans hebt dan andere zwangere vrouwen op één van de volgende problemen in de zwangerschap:

• Pre-eclampsie; dit is een te hoge bloeddruk met eiwitverlies in de urine (dit wordt ook wel zwangerschapsvergiftiging of het HELLP-syndroom genoemd).
• Een groeivertraging van je baby; de baby is te klein

Uit onderzoek is gebleken dat de kans op deze complicaties kleiner wordt als je vóór 16 weken zwangerschap start met het nemen van elke dag één pil aspirine.

Ook bij het gebruik van aspirine blijft er een kans dat er toch hoge bloeddruk, pre-eclampsie of een groeivertraging van je baby ontstaat. Aspirine verlaagt deze kans, maar kan het ontstaan van één van deze aandoeningen niet altijd en bij iedereen voorkomen.

Wanneer heb je een verhoogd risico op deze problemen?

Er zijn HOGE en MATIGE risico’s voor het krijgen van deze problemen in de zwangerschap.

Hoge risicofactoren

Je hebt een HOOG risico op problemen als je:                                                                                      

• pre-eclampsie in een eerdere zwangerschap hebt gehad
• al hoge bloeddruk had vóórdat je zwanger werd
• chronische nierziekten hebt
• diabetes mellitus type 1 of 2 (suikerziekte) hebt
• auto-immuun aandoeningen hebt zoals Systemische Lupus Erythematodes (SLE) of het antifosfolipidensyndroom (APS)
• een eerder kind met een heel laag geboortegewicht hebt gekregen

Als je één of meer van bovenstaande “HOGE” risico’s hebt, dan adviseert je arts om aspirine te gebruiken.

Matige risicofactoren

Je hebt een MATIG risico op problemen als je:

• zwanger bent van je eerste kind
• 40 jaar of ouder bent
• langer dan 10 jaar geleden voor het laatst zwanger bent geweest
• moeder of zus pre-eclampsie hebben gehad
• overgewicht hebt (BMI > 35 kg/m2)
• zwanger bent van een meerling (tweeling of drieling)
• een niet goed werkende placenta in een vorige zwangerschap had, bijvoorbeeld:
  • eerder kind met een laag geboortegewicht
  • doodgeboren kindje in eerdere zwangerschap
• zwanger bent via eiceldonatie

Als je twee of meer van bovenstaande “MATIGE” risico’s hebt, dan adviseert je arts ook om aspirine te gebruiken.

Hoe groot is het voordeel van het gebruik van aspirine?

Bij de hierboven genoemde risicofactoren verkleint aspirine de kans op pre-eclampsie en groeivertraging. Hoe groot de invloed van aspirine is hangt af van welke risicofactor(en) je hebt. Onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer 50-500 vrouwen aspirine moeten gebruiken om één pre-eclampsie voor een zwangerschapsduur van 37 weken te voorkomen.

Hoe gebruik je aspirine?

Je begint vóór 16 weken zwangerschap met aspirine. Je gebruikt één keer per dag 80-150 mg aspirine (de arts schrijft de juiste dosis voor). Je kunt dit het beste ’s avonds innemen met water, omdat het medicijn dan beter wordt opgenomen. Stop met het gebruik van aspirine bij een zwangerschapsduur van 36 weken. Stop eerder met aspirine als de bevalling eerder begint. Je arts zal met je bespreken als er een andere reden is om voor een zwangerschapsduur van 36 weken te stoppen met aspirine.

Is aspirine veilig?

Gebruik van aspirine geeft geen verhoogd risico op afwijkingen bij je baby.
Gebruik van aspirine geeft geen verhoogd risico op bloedverlies tijdens de zwangerschap of veel bloedverlies na de bevalling.

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van aspirine?

Sommige vrouwen kunnen maagklachten krijgen van aspirine. In dat geval mag je ook een maagbeschermer (bijvoorbeeld omeprazol) erbij gebruiken. Heel zelden kan er een maagbloeding ontstaan. Als je last krijgt van maagklachten of maagpijn tijdens het gebruik van aspirine, neem dan contact op met je arts.

Wanneer mag je geen aspirine gebruiken?

Je mag aspirine niet gebruiken als je:

• ooit een maag- of dunne darmbloeding hebt gehad.
• ooit een maagzweer of maaginfectie hebt gehad
• overgevoeligheid bent voor aspirine
• chronische darmziekten hebt zoals M. Crohn of Colitis Ulcerosa,
• ooit een astma-aanval hebt gehad na gebruik van aspirine
• lage bloedplaatjes in je bloed hebt (gehad).

Soms is het nodig om een maagbeschermer bij de aspirine te gebruiken. Bijvoorbeeld als je een maagverkleining hebt gehad of als je SSRI (antidepressivum) gebruikt. Dit zal je arts met je bespreken.

Wat kun je zelf nog meer doen?

Voldoende calcium en vitamine D gebruiken tijdens de zwangerschap is belangrijk voor de groei van de baby. Door inname van voldoende calcium en vitamine D verkleint ook de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk en pre-eclampsie.

Calcium
Het advies is om 1 gram (1000 milligram) calcium (kalk) per dag in te nemen. 1 gram betekent 5 glazen melk of vergelijkbare zuivelproducten per dag. Eet of drink je weinig of geen producten met melk erin? Probeer dan meer calcium uit andere voeding te halen, of gebruik calciumtabletten.

Vitamine-D
Om calcium goed op te nemen heeft het lichaam vitamine D nodig. Voldoende vitamine D is daarom belangrijk. Voor zwangere vrouwen geldt het advies om via druppels of vitaminepillen elke dag 10 microgram vitamine D in te nemen.

Tot slot

Heb je na het lezen van deze tekst nog vragen? Bespreek dit dan met je arts of verloskundige. We beantwoorden je vragen graag.

Verantwoording

Deze tekst is gemaakt door de Commissie Patiëntencommunicatie van de NVOG. Zij kregen hulp en goedkeuring van de patiëntenvereniging HELLP Stichting.

Publicatiejaar: 2021