Ik ben in de overgang

In het kort

De overgang is een aantal jaren rondom uw laatste ongesteldheid.
U merkt dat er meer of minder tijd komt tussen uw ongesteldheid.
Ook kunt u erger ongesteld worden met meer bloedverlies.
U kunt het opeens heel warm krijgen en zweten. Dit zijn opvliegers.
Het duurt langer voor uw vagina vochtig wordt bij zin in seks.

Wat is de overgang?

De overgang is een aantal jaren rondom uw laatste ongesteldheid. Het is een natuurlijke periode in het leven van vrouwen. Uw lichaam verandert van vruchtbaar naar niet meer vruchtbaar.

Vaak worden ‘overgang’ en ‘menopauze’ door elkaar gebruikt. Toch is het niet hetzelfde:

De menopauze is de laatste ongesteldheid. Gemiddeld is dat bij vrouwen als ze 51 jaar zijn.
De overgang zijn de jaren rondom de laatste ongesteldheid.

De overgang kan beginnen als u tussen de 40 en 60 jaar oud bent.

1 op de 100 vrouwen komt te vroeg in de overgang, voor ze 40 jaar zijn.

Wat merk ik van de overgang?

Dit kunt u merken in de overgang:

Verandering in ongesteld zijn

Er zit meer of minder tijd tussen uw ongesteldheid dan u gewend was.
U bent langer of korter ongesteld.
U kunt erger ongesteld worden en meer bloed verliezen. Bij sommige vrouwen wordt het bloedverlies minder.
Ook andere klachten bij ongesteldheid kunnen veranderen. Zoals buikpijn, rugpijn of hoofdpijn. U kunt hier voor het eerst last van hebben. Of de klachten kunnen erger worden dan eerder, of minder erg.

Warmte-aanvallen (opvliegers)

8 van de 10 vrouwen hebben warmte-aanvallen: opvliegers.
Ze komen opeens en duren meestal een paar minuten.
U krijgt het opeens heel warm.
Uw gezicht, hals en borst kunnen rood worden.
U kunt opeens veel gaan zweten. Ook ’s nachts.

Klachten van de vagina

Ongeveer 3 van de 10 vrouwen heeft hier last van.
De huid van uw vagina wordt dunner. Dit kan zorgen voor jeuk, droogheid of meer vocht en slijm.
Het duurt langer voor uw vagina vochtig wordt als u zin in seks heeft.

Andere klachten

De klachten door de overgang kunnen weer zorgen voor andere klachten:

Door veel bloedverlies: U kunt bloedarmoede krijgen. Klachten zijn bijvoorbeeld moe zijn of duizelig zijn.
Door opvliegers en veel zweten ’s nachts: U slaapt misschien slecht. Daardoor kunt u zich moe, somber, verdrietig of snel boos voelen.
Door opvliegers overdag: U kunt bang zijn dat het gebeurt op een onhandig moment. U kunt zich onzeker voelen.
Door langzamer vochtig worden van uw vagina: U heeft misschien te snel seks, als uw vagina nog niet vochtig is. Dat kan pijn doen. Daardoor heeft u misschien minder zin in seks.

Sommige vrouwen hebben ook:

pijn in de spieren of gewrichten
angst, depressie of andere psychische klachten
last van vaker dingen vergeten

Het is niet duidelijk of deze klachten door de overgang komen. Ze kunnen ook komen door ouder worden of andere veranderingen in het leven.
Heeft u al een keer een depressie gehad? Dan heeft u meer kans om in de overgang weer een depressie te krijgen.

Hoe ontstaat de overgang?

U heeft een bepaald aantal eicellen. Elke maand wordt er een eicel rijp. Die komt los uit uw eierstok. Tussen de leeftijd van 40 en 60 jaar zijn de eicellen op. Of ze worden niet meer rijp.
Er komt dan geen eicel meer los uit de eierstok. Daardoor maakt uw lichaam minder vrouwelijk hormoon: oestrogeen. Dit geeft deze veranderingen:
- Het slijmvlies van uw baarmoeder groeit anders dan eerst. Sneller of langzamer.
  U wordt daarom vaker of minder vaak ongesteld.
- Het warmte-centrum van uw hersenen regelt uw temperatuur. Dat warmte-centrum moet wennen aan minder oestrogeen. Uw lichaam krijgt soms opeens seintjes dat het moet opwarmen, terwijl dat niet zo is.
  De bloedvaten van uw huid gaan dan meer open staan. Dat geeft een warm gevoel, roodheid en zweten.

Jonger dan 40 en in de overgang

Een vroege overgang (jonger dan 40 jaar) kan komen:

door iets erfelijks: u heeft bijvoorbeeld een fout in een gen waardoor u vroeger in de overgang komt
door een behandeling met chemotherapie of bestraling
als uw eierstokken zijn weggehaald
door een ontsteking van de bijnier, zoals de ziekte van Addison. Dit komt bijna nooit voor.

Meestal is het niet duidelijk waar een vroege overgang door komt.

Voorbehoedmiddel in de overgang

Ook als u nog maar soms ongesteld bent, kunt u nog zwanger worden.

Als u niet zwanger wilt worden, gebruik dan een voorbehoedmiddel. Zoals condooms of een spiraaltje. Gebruik dit tot 1 jaar na uw laatste ongesteldheid.

U kunt stoppen met een voorbehoedmiddel als u 52 jaar bent. Het komt bijna nooit voor dat vrouwen dan nog zwanger worden.

Adviezen in de overgang

Kijk voor adviezen en behandelingen bij:

Hoe gaat het verder in de overgang?

5 jaar na uw laatste ongesteldheid worden de klachten meestal minder.

In die jaren worden uw botten zwakker. Kijk bij botontkalking voor adviezen om sterke botten te houden.

Ook heeft u iets meer kans op ziekten van uw hart en bloedvaten. Bekijk hier filmpjes over hoe u de kans om ziek te worden kleiner kunt maken. U kunt dit ook met uw huisarts bespreken.

Wanneer bel ik de huisarts in de overgang?

Maak een afspraak met uw huisarts bij 1 of meer van deze klachten:

U bent heftig ongesteld.
De kans is groot dat het door de overgang komt. Maar soms komt het door bijvoorbeeld een vleesboom.
U heeft overgangsklachten en bent jonger dan 40 jaar.
U bent al langer dan 1 jaar niet meer ongesteld en er komt bloed uit uw vagina.
U heeft veel last van opvliegers en andere klachten door de overgang.

Meer informatie over de overgang

Contact met vrouwen die ook in de overgang zijn: Stichting Vuurvrouw

We hebben deze tekst gemaakt met:

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft 3 films over de overgang.

Hoofdstukken