Ik wil misschien hormonen gaan gebruiken tegen opvliegers in de overgang

In het kort

Hormonen kunnen zorgen voor minder opvliegers.
U kunt kiezen voor pillen.
Of voor een pleister, gel of spray op de huid, samen met een pil of een spiraal.
Sommige middelen geven misschien een iets grotere kans op borstkanker of een ziekte van hart of bloedvaten.
Misschien mag of wilt u geen hormonen gebruiken. Dan kunt u bijvoorbeeld mindfulness proberen of gezonder leven.

Wat zijn opvliegers?

De meeste vrouwen in de overgang hebben opvliegers. Dit zijn warmte-aanvallen. U kunt dit merken:

U krijgt het opeens heel warm.
Uw gezicht, hals of borst kunnen rood worden.
U gaat zweten.
Uw hart kan sneller kloppen.
U kunt rillingen hebben.

Een opvlieger duurt meestal 3 tot 5 minuten. Soms langer, bijvoorbeeld een half uur.

Ook ’s nachts kunt u er last van hebben. Bijvoorbeeld omdat u opeens veel zweet. Daardoor slaapt u misschien slecht. En kunt u moe en somber worden.

Sommige vrouwen hebben een paar opvliegers per maand, andere een paar per uur. Opvliegers zijn er meestal 3 tot 7 jaar.

Opvliegers zijn normaal. U hoeft zich er niet voor te schamen.

Wat zijn de voordelen van behandeling met hormonen bij opvliegers?

Hormonen zorgen ervoor dat u veel minder opvliegers krijgt.

Na 2 tot 3 weken kunt u merken dat de hormonen gaan helpen tegen de opvliegers.
Het kan soms 3 maanden duren voor de hormonen goed werken.
U kunt dan per dag veel minder opvliegers verwachten.
Bijvoorbeeld: vrouwen die er 10 per dag hadden, hebben er met hormonen nog ongeveer 2 per dag.

Welke hormonen zijn er tegen opvliegers?

Het hormoon dat helpt tegen opvliegers heet estradiol.

Estradiol geeft iets meer kans op baarmoederkanker. Daarom krijgt u er een hormoon bij dat daartegen beschermt: een progestageen.

U kunt kiezen tussen:

pillen waar de 2 hormonen allebei in zitten: estradiol met dydrogesteron
Dydrogesteron is een progestageen.
estradiol in pillen ( estradiol om in te nemen ) of in pleisters, een spray of een gel ( estradiol op de huid )
Daarbij krijgt u ook:
- een aparte pil met een progestageen
- of een hormoonspiraal
  De hormoonspiraal geeft een progestageen af.
  U krijgt dan elke 3 jaar een nieuw hormoonspiraal.

Deze middelen werken allemaal even goed tegen opvliegers.

Een hormoonspiraal beschermt ook tegen zwanger worden.
De andere hormonen tegen opvliegers doen dat niet. Heeft u geen hormoonspiraal? Gebruik dan een ander voorbehoedmiddel in de overgang.

Pleisters, een spray of gel zijn misschien veiliger dan estradiol in pillen als 1 of meer van deze dingen voor u klopt:

U heeft meer kans op een ziekte van uw hart of bloedvaten.
U bent te zwaar.
In uw familie komt een hoge bloeddruk of te hoog cholesterol voor.
U heeft migraine.
U heeft vroeger tijdens een zwangerschap problemen gehad. Zoals een hoge bloeddruk, zwangerschaps-vergiftiging of suikerziekte (zwangerschapsdiabetes).

Is uw baarmoeder weggehaald? Dan heeft u geen kans op baarmoederkanker. U krijgt dan een middel met alleen estradiol.
Heeft u endometriose en is uw baarmoeder weggehaald? Dan krijgt u pillen waar de 2 hormonen inzitten.

Wanneer kan ik geen hormonen in de overgang gebruiken?

Gebruik geen hormonen tegen opvliegers als u een van deze ziektes heeft of heeft gehad:

kanker die groeit door hormonen, zoals borstkanker of baarmoederkanker
trombose of longembolie
Als u bloedverdunners gebruikt, kunnen hormonen wel.
een hartaanval
een beroerte
bloed uit uw vagina en het is niet duidelijk waardoor dat komt
een leverziekte

Gebruik ook geen hormonen als u rookt.

Bijwerkingen en risico’s van hormonen in de overgang

Bijwerkingen van hormonen

In de eerste maanden houdt uw lichaam soms meer vocht vast. U kunt hierdoor:

gevoelige borsten hebben
hoofdpijn hebben
misselijk zijn

U kunt (weer) bloed verliezen. Dit verschilt per persoon en per soort pil.

Risico’s van hormonen

Als u hormonen gebruikt, heeft u een iets grotere kans op andere ziektes. De kans blijft klein.
Deze kans wordt groter als u ouder wordt. Of als u de hormonen langer gebruikt.
En de kans kan per persoon verschillen.

Als u alleen estradiol gebruikt:

Bij pillen heeft u iets meer kans op klonten bloed in een bloedvat (trombose). De kans blijft klein.
Bij pleisters, gel of spray is de kans op klonten bloed waarschijnlijk kleiner dan bij een pil met estradiol.
U heeft iets meer kans op een beroerte. De kans blijft heel klein.
De kans op een beroerte kan veel groter zijn als u rookt. Of als u een hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol heeft.

Als u estradiol en een progestageen gebruikt:

Ongeveer 1 van de 10 vrouwen van 50 jaar of ouder krijgt borstkanker, zonder dat ze hormonen gebruiken. Hormonen kunnen die kans groter maken. Die kans wordt iets groter als u de hormonen langer gebruikt. En de kans verschilt per soort progestageen dat u gebruikt.

Estradiol en dydrogesteron: U heeft waarschijnlijk geen grotere kans op borstkanker of baarmoederkanker als u het korter dan 5 jaar gebruikt. Als u het langer gebruikt, heeft u een iets grotere kans op borstkanker.
Estradiol en progesteron: U heeft waarschijnlijk geen grotere kans op borstkanker als u de hormonen korter dan 5 jaar gebruikt.
U heeft misschien een iets grotere kans op baarmoederkanker.
Estradiol en het levonorgestrel spiraaltje (hormoonspiraal): U heeft misschien een iets grotere kans op borstkanker. Die kans wordt iets groter als u het langer dan 5 jaar gebruikt.
We weten niet of de kans op baarmoederkanker groter of kleiner wordt.

Na stoppen risico’s weer kleiner

Als u stopt met deze hormonen, worden de risico’s weer steeds kleiner.
Na 2 jaar is de kans op ziektes weer hetzelfde als voordat u hormonen gebruikte.

Adviezen om uw kans op ziekte kleiner te maken

U kunt uw kans op veel ziektes kleiner maken door gezond te leven. Zo zorgt u ervoor dat de iets grotere kans op ziekte door de hormonen weer kleiner wordt.

Zo maakt u uw kans op ziektes kleiner:

Probeer te stoppen met roken. U kunt daar hulp bij krijgen. Dat maakt de kans groter dat het lukt.
Drink minder of geen alcohol. Minder alcohol kan ook zorgen voor minder opvliegers.
Beweeg meer.
Eet gezond.
Probeer af te vallen als u te zwaar bent.

Als u geen hormonen mag of wil gebruiken

Sommige vrouwen mogen geen hormonen gebruiken. Bijvoorbeeld als u borstkanker heeft die groeit door hormonen.
Of misschien wilt u geen hormonen gebruiken.

Kijk bij opvliegers welke andere behandeling u dan kunt kiezen. Bijvoorbeeld gezonder leven, mindfulness, leren omgaan met uw klachten (gedragstherapie) of acupunctuur.

Middelen die u beter niet kunt gebruiken

Middelen voor de overgang met kruiden, vitamines, zilverkaars of fyto-oestrogenen helpen niet.
Het is vaak onzeker of ze bijwerkingen hebben. Of ze kunnen schadelijk zijn. Gebruik ze daarom niet.
Medicijnen tegen angst en depressie (antidepressiva) helpen waarschijnlijk niet tegen opvliegers.
Ze kunnen wel helpen tegen angst en depressie.
Ze kunnen opvliegers en zweten als bijwerking hebben.
Verder is het vaak lastig om er weer mee te stoppen.
Daarom raden artsen deze medicijnen niet aan tegen klachten door de overgang.

Hoe gaat het verder als ik misschien hormonen wil in de overgang?

U bespreekt samen met uw huisarts of gynaecoloog wat u wilt:

Meer informatie over de overgang

Contact met vrouwen die ook in de overgang zijn: Stichting Vuurvrouw

We hebben deze tekst gemaakt met:

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft 3 films over de overgang.

Hoofdstukken