Ik ga hormonen gebruiken tegen opvliegers

In het kort

Na 2 tot 3 weken kunt u merken dat de hormonen beginnen te helpen.
Vanaf 3 maanden kunt u veel minder opvliegers verwachten.
Hormonen geven iets meer kans op sommige ziektes als u ze lang gebruikt. Zoals trombose.
U kunt uw risico kleiner maken door gezonder te leven.
U gaat 1 keer per jaar naar uw huisarts of gynaecoloog voor controle van uw medicijnen en uw klachten.

Welke hormonen kan ik kiezen bij opvliegers?

U kunt kiezen tussen:

pillen waar de 2 hormonen allebei in zitten: estradiol met dydrogesteron.
Dydrogesteron is een progestageen.
estradiol in pillen ( estradiol om in te nemen ) of in pleisters, een spray of een gel ( estradiol op de huid ).
Daarbij krijgt u ook:
- een aparte pil met een progestageen
- of een hormoonspiraal
  U krijgt dan elke 3 jaar een nieuw hormoonspiraal.
  Het hormoonspiraal geeft een progestageen af.

Is uw baarmoeder weggehaald? Dan krijgt u alleen een middel met estradiol.
Heeft u endometriose en is uw baarmoeder weggehaald? Dan krijgt u pillen waar de 2 hormonen inzitten.

Hoe gebruik ik hormonen in de overgang?

Als u pillen gaat gebruiken:

Als u nog ongesteld bent:
- U slikt eerst 2 weken pillen met alleen estradiol.
- Daarna slikt u 2 weken pillen met estradiol en een progestageen. Die pil heeft meestal een andere kleur.
  De 2 soorten pillen zitten in dezelfde strip.
  U neemt elke dag 1 pil. U heeft geen stopweek.
Als u langer dan 1 jaar niet meer ongesteld bent:
- U krijgt pillen met estradiol en een progestageen. Alle pillen hebben dezelfde kleur.
  U neemt elke dag 1 pil. U heeft geen stopweek.

Als u pleisters met estradiol gaat gebruiken:

U plakt 2 keer per week een pleister op uw lichaam:
- Plak de pleister als het kan op uw bil. Op uw buik of rug kan ook.
  Kies een stuk huid zonder wondjes of bultjes.
  Plak de pleister niet op uw borst. Het hormoon uit de pleister kan daar niet goed de huid in.
- Zorg dat uw huid waarop u de pleister gaat plakken schoon en droog is.
  Smeer geen crème op die plek. Daardoor blijft de pleister minder goed zitten.
- Doe de pleister steeds op een andere plek. Laat een stuk huid minstens 2 weken rusten voor u er weer een pleister opdoet.
U kunt gewoon in bad en onder de douche.
Zorg ervoor dat de pleister niet in de zon komt. Zonlicht kan ervoor zorgen dat de pleister niet meer werkt.

Als u een gel of spray met estradiol gaat gebruiken:

Die spuit of smeert u elke dag aan de binnenkant van uw arm of bovenbeen. Zorg dat die plek schoon en droog is.
Laat de gel of spray op uw huid goed drogen. Na 1 uur is de gel of spray opgedroogd.
Ga dan pas in bad of onder de douche.
Raak de plek niet aan voordat hij droog is.
Gebeurt dat wel? Raakt iemand anders de plek aan, bijvoorbeeld met een hand? Was dan die hand af met water en zeep.

Welke bijwerkingen kan ik krijgen als ik hormonen gebruik tegen opvliegers?

Bijwerkingen van pillen met 2 hormonen erin:

In de eerste maanden houdt uw lichaam soms meer vocht vast. U kunt daardoor:
- gevoelige borsten hebben
- hoofdpijn hebben
- misselijk zijn
Er kan (weer) bloed uit uw vagina komen, als u het niet verwacht.
Dit verschilt per persoon en per soort pil.

Deze bijwerkingen kunt u ook hebben als u een pleister, een gel of een spray gebruikt.
Verder kunt u door een middel op de huid jeuk krijgen. Of een rode, gevoelige huid.

Wanneer merk ik dat de hormonen helpen?

Na 2 tot 3 weken kunt u merken dat de hormonen beginnen te helpen.

Vanaf 3 maanden werken ze het best. U kunt dan merken dat u veel minder opvliegers heeft.

Bijvoorbeeld: vrouwen die 10 opvliegers per dag hadden, kunnen er dan maar ongeveer 2 per dag hebben.

Hoe let ik op de risico’s van hormonen in de overgang?

Hormonen gebruiken in de overgang geven iets meer kans op deze ziektes: trombose, hartaanval, beroerte, borstkanker en baarmoederkanker.
De risico’s worden iets groter door het ouder worden. En als u de hormonen lange tijd gebruikt.

Maar de risico’s zijn veel kleiner dan vroeger. Er zitten nu minder hormonen in de medicijnen en ze zijn veiliger. De risico’s zijn daardoor bijvoorbeeld veel kleiner dan wanneer u de pil slikt in de overgang.

Hoe groot uw risico op deze ziektes precies is, hangt vooral af van hoe gezond u leeft.
U kunt uw risico op deze ziektes zelf kleiner maken:

door gezond te eten
door geen of weinig alcohol te drinken
door veel te bewegen
door af te vallen als u te zwaar bent

Let ook op of u dingen merkt aan uw lichaam:

Trombose:
- Lees wat u merkt bij een trombosebeen.
- Lees wat u merkt bij een longembolie.
Hartaanval: Lees wat u merkt bij een hartaanval.
Beroerte: Lees wat u merkt bij een beroerte.
Borstkanker:
- Maak in de overgang direct een afspraak bij uw huisarts bij elke verandering van uw borsten die u voelt of ziet.
- U kunt zonder klachten ook borstfoto’s laten maken als u 50 jaar of ouder bent.
Weer bloed uit uw vagina meer dan 1 jaar na uw laatste ongesteldheid: dit kan baarmoederkanker zijn.

Controles bij hormonen in de overgang

U heeft na 3 maanden een controle bij uw huisarts of gynaecoloog. U bespreekt hoe het gaat.

Was u nog ongesteld op het moment van starten? Dan kun u nog steeds ongesteld worden.
Bent u al meer dan een jaar niet ongesteld? Dan kunt u de eerste 3 maanden weer bloed uit uw vagina krijgen. Duurt dit langer dan 3 maanden? Dan stuurt de huisarts u naar de gynaecoloog.

Als de hormonen goed helpen, dan kunt u 1 keer per jaar op controle komen.
U bespreekt dan met uw arts:

hoe het gaat met de opvliegers
of er iets veranderd is in uw risico op trombose, borstkanker en ziektes van hart en bloedvaten
of u wilt doorgaan met de hormonen of wilt stoppen

Als u wilt stoppen

U kunt elk moment stoppen met de behandeling. Bespreek dit met uw arts.
Zorg dat u niet vaak stopt en weer start met de behandeling. Dit is misschien niet goed voor uw lichaam.
U kunt in 1 keer stoppen. Afbouwen (steeds iets minder nemen) is niet nodig.
Gebruik de hormonen liever niet langer dan 5 jaar. Want hoe langer u sommige hormonen gebruikt, hoe groter de kans op sommige ziektes.

Gezond blijven

Uw huisarts berekent elk jaar wat uw risico is op ziekten van uw hart en bloedvaten.
U bekijkt samen wat u wilt doen om uw risico kleiner te maken. Dit is vooral belangrijk:

als u overgewicht heeft
als mensen in uw familie hoge bloeddruk of te hoog cholesterol hebben
als u vroeger in een zwangerschap problemen heeft gehad, zoals een hoge bloeddruk, zwangerschaps-vergiftiging of een te hoge bloedsuiker
als u migraine heeft

Wanneer bel ik de huisarts als ik hormonen gebruik in de overgang?

Maak een afspraak met de arts die u behandelt (uw huisarts of gynaecoloog) bij 1 van deze klachten:

als uw klachten erger worden
als u last heeft van de bijwerkingen van hormonen
als u een verandering van uw borst voelt of ziet
als u na 3 maanden hormonen gebruiken nog last heeft van bloed uit uw vagina
als u een dik, rood onderbeen heeft, of een andere klacht van trombose
als u langer dan een jaar niet ongesteld was en er weer bloed uit uw vagina komt

Meer informatie over de overgang

Contact met vrouwen die ook in de overgang zijn: Stichting Vuurvrouw

We hebben deze tekst gemaakt met:

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft 3 films over de overgang.

Hoofdstukken