Gezond zwanger worden

In het kort

Als je zwanger wilt worden is het goed om zo gezond mogelijk te leven. De kans op zwangerschap wordt hierdoor groter. Wanneer je zwanger wilt worden is het dus belangrijk om hier goed over na te denken. Op deze pagina lees je wat jij zelf kan doen om zo gezond mogelijk te leven en je kans op zwangerschap zo groot mogelijk te maken.

Op deze pagina lees je

  • Waar moet ik rekening in mijn voeding mee houden als ik zwanger wil worden?
  • Welke leefstijl vergroot je zwangerschapskans?
  • Welke leefstijl verkleint je zwangerschapskans?
  • Hoe verbeter je de spermakwaliteit?
  • Zwanger worden met erfelijke ziektes
  • Meer weten?

Waar moet ik in mijn voeding rekening mee houden als ik zwanger wil worden?

Gezonde voeding

Door gezond en gevarieerd te eten maakt je je lichaam gezond klaar voor een zwangerschap. Als je gevarieerd eet volgens de schijf van vijf, dan krijg je genoeg voedingsstoffen binnen. Voor meer informatie en adviezen hierover kun je kijken op: voedingscentrum.nl

Foliumzuur

Foliumzuur is een vitamine. Het zit voornamelijk in groene bladgroenten. Het is lastig om voldoende foliumzuur dagelijks via je voeding binnen te krijgen. Daarom kan je tabletten foliumzuur kopen bij de drogist. 

Het slikken van foliumzuur tabletten voor en tijdens de zwangerschap verkleint de kans op een kind met een open ruggetje. Het verkleint mogelijk ook de kans op andere aangeboren afwijkingen. 

De gezondheidsraad adviseert je foliumzuur te gebruiken als je zwanger wilt worden: elke dag 1 tablet van 0.5 mg. Slik dit tablet vanaf het moment dat je zwanger wilt worden tot dat je 10 weken zwanger bent.

Er is veel onderzoek gedaan naar de veilligheid van foliumzur tijdens de zwangerschap. In deze onderzoeken zijn geen nadelen gevonden voor moeder of kind. 

Bron: www.lareb.nl

 

Vitamine D

Als je zwanger wilt worden, is het verstandig om vitamine D te slikken. Zo bouw je al een voorraad op voor als je zwanger bent. Slik 10 microgram vitamine D per dag. Je kunt dit de hele zwangerschap gebruiken. Vitamine D is belangrijk voor een goede ontwikkeling van de botten van de baby. Ook wordt de kans op het krijgen van zwangerschapsdiabetes en een kind met een laag geboortegewicht kleiner. 

Bron: www.voedingscentrum.nl

Welke leefstijl vergroot je kans op zwangerschap?

Gezond gewicht

De kans op zwangerschap is het grootst als je een normaal gewicht hebt. Een gezond gewicht wil zeggen dat je niet te zwaar, maar ook niet te licht bent. Zowel overgewicht als ondergewicht kunnen er voor zorgen dat je menstruaties langer weg blijven. Ook is de kans om zwanger te worden kleiner als je te zwaar bent. Of je een gezond gewicht hebt kun je bepalen door je BMI (Body Mass Index) te berekenen. Je BMI berekenen kan via (link toevoegen).

Als je te zwaar bent is het verstandig af te vallen. Zorg dat je dat op een rustig tempo doet met gezonde voeding en voldoende beweging.

 

Sporten

Sporten is gezond en je kunt hiermee doorgaan tijdens de periode dat je zwanger wilt worden en als je zwanger bent. 

Hoeveel moet je bewegen? Een algemene regel is: bewegen is goed, meer bewegen is beter. De beweegrichtlijn geeft de volgende  adviezen:

  • Doe minimaal 150 minuten per week matig intensieve inspanning, zoals wandelen en fietsen, verspreid over meerdere dagen. Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra voordeel voor de gezondheid.
  • Doe minimaal twee keer per week activiteiten om de spieren en botten te versterken.
  • Voorkom veel stil zitten

Bron: www.gezondheidsraad.nl

Welke leefstijl verkleint je kans op zwangerschap?

Roken/Vapen

Roken en vapen passen niet in een gezonde leefstijl . Het vermindert de kans om zwanger te worden en is ook schadelijk voor het ongeboren kind. Ook meeroken is schadelijk.

Roken/vapen en vruchtbaarheid vrouw

Een vrouw die rookt of vapet is minder vruchtbaar. Veel vrouwen zeggen dat ze gaan stoppen met roken of vapen als ze zwanger zijn. Maar de ontwikkeling van de eicel begint al drie maanden voor de zwangerschap. Bij een positieve zwangerschapstest heeft de eicel van de baby dus al die tijd gewoon meegerookt.

Ook zorgt roken ervoor dat een vrouw eerder in de overgang komt omdat het de kwaliteit van de eicellen aantast. Een rokende vrouw heeft bovendien een dubbel zo grote kans op problemen van haar eileiders, zoals een ontsteking van de eileiders.

 

Roken/vapen en vruchtbaarheid man

Het sperma van mannen die roken is van slechtere kwaliteit dan dat van mannen die niet roken. In het sperma zitten gemiddeld minder spermacellen en de spermacellen hebben vaker een afwijkende vorm. Ook kan roken het erfelijk materiaal in de zaadcel beschadigen (DNA schade)

 

Roken/vapen en zwangerschap

Je baby krijgt voeding en lucht uit jouw bloed. Dit gaat via de navelstreng. Als je rookt, komen giftige stoffen in jouw bloed. Deze stoffen komen bij je baby. Door deze stoffen krijgt je baby minder voeding en lucht.

Als je niet rookt krijgt je baby dus meer lucht en voeding. Je baby groeit beter. Ook heb je minder kans op:

  • problemen met de moederkoek
  • een baby met een hazenlip of andere afwijking
  • een te vroeg geboren baby
  • een te lichte baby (die daardoor zwakker is)
  • een doodgeboren baby
  • wiegendood
  • longproblemen en oorontstekingen als je kind ouder is
  • overgewicht als je kind ouder is
  • emotionele problemen en/of gedragsproblemen
  • verslavingen op latere leeftijd van je kind

Advies

Het advies is om zo snel mogelijk te stoppen met roken. Dit geldt voor zowel de man als de vrouw. Voor hulp met stoppen kan je vaak terecht bij je huisarts of een stoppen roken poli in het ziekenhuis. Ook kun je hulp krijgen via www.ikstopnu.nl

Begeleiding en medicijnen voor stoppen met roken worden meestal vergoed vanuit de basisverzekering. 

Bron:www.trimbos.nl

 

Drugs

Alle drugs hebben een ongunstige invloed op de kans om zwanger te worden. Dit geldt voor zowel vrouwen als mannen als ze dit gebruiken. 

Wil je zwanger worden en gebruik je (wel eens) drugs? Stop daar dan mee voordat je zwanger kunt worden. Het is beter voor de gezondheid en de ontwikkeling van je kind. Hulp bij stoppen kun je vragen bij je (huis)arts. Is het moeilijk om dit met je arts te bespreken of wil je meer weten zonder je naam te zeggen? Bel dan de drugsinfolijn: 0900-1995

Bron: www.drugsinfo.nl

 

Alcohol

Alcohol vóór de zwangerschap kan de kans om zwanger te worden verkleinen bij de vrouw. Hoe meer alcohol een vrouw drinkt vóór de zwangerschap, hoe groter deze kans. Als je regelmatig drinkt, kan het langer duren voordat je zwanger wordt, dan als je niet drinkt.

Bij mannen kan het drinken van alcohol zorgen voor een minder goede kwaliteit van het sperma. Dit kan weer zorgen voor een minder goede kans om zwanger te worden.

Bron: www.trimbos.nl

 

Medicijnen

Medicijnen kunnen ervoor zorgen dat je minder vruchtbaar bent. Tijdens een zwangerschap kunnen jouw medicijnen bij de baby terecht komen via de navelstreng. Dit kan schadelijk zijn voor de baby.Daarom schrijven artsen het liefst zo veilig mogelijke medicijnen (en zo min mogelijk) voor als je zwanger bent of wilt worden.

Maar soms is het nodig om wel medicatie te gebruiken. Het is niet goed zonder overleg hiermee te stoppen. Dit kan schadelijk zijn voor jouw gezondheid of  de gezondheid van je baby. Overleg altijd met de arts als je zou willen stoppen met medicijnen. 

Er zijn een heleboel medicijnen die wel veilig gebruikt kunnen worden..Het beste bespreek je dit met je arts nog voor je zwanger bent.  

Wij adviseren vrouwen die medicatie gebruiken het liefst voor een zwangerschap, bij een kinderwens al contact op te nemen met een arts, zo kan een preconceptioneel (voordat je zwanger bent) advies consult gedaan worden.

Bron: www.zwangerwijzer.nl

 

Gevaarlijke stoffen en risicoberoepen

Wanneer je zwanger wilt worden is het goed om te kijken of je werkplek veilig is wanneer je zwanger bent of wilt worden. Er zijn bepaalde stoffen die zowel bij mannen als vrouwen risico’s meebrengen voor de kans om zwanger te worden of voor het ongeboren kind.

Enkele risicoberoepen zijn:

  • röntgenlaborant (röntgenstraling kan erfelijke afwijkingen veroorzaken)
  • stewardess en piloot (kosmische straling in de atmosfeer)
  • personeel op operatiekamers (narcosegassen)
  • schoonmakers (vluchtige stoffen in schoonmaakmiddelen)
  • metaalwerkers
  • laboratoriumpersoneel
  • medisch personeel
  • mensen die in de apotheek werken
  • tuinbouwpersoneel (bestrijdingsmiddelen)

Wanneer je weet of vermoedt dat je in je werk te maken hebt met gevaarlijke stoffen, is het goed om je kinderwens met een bedrijfsarts te bespreken. 

 

Stress

De meeste stellen worden zwanger binnen een jaar onbeschermd vrijen. In de loop van dat jaar ervaren sommige van hen als stress omdat het voor hun gevoel niet (snel genoeg) lukt. Ze beginnen zich al zorgen te maken. Hoewel het niet prettig is om stress te hebben, heeft dit weinig invloed op de kans om zwanger te worden.

 

Hoe verbeter de je spermakwaliteit?

Naast niet roken, geen drugs gebruiken en matigen met alcohol, zijn er enkele algemene adviezen om de kwaliteit van het sperma te verbeteren:

  • vermijd hoge temperaturen bij de balzak
  • gebruik geen glijmiddelen, deze kunnen het zaad aantasten

Sommige medicijnen kunnen invloed hebben op de kwaliteit van de zaadcellen. Als je medicijnen gebruikt overleg met je arts of dit zo is.

Zwanger worden met erfelijke ziektes

Sommige paren hebben meer kans om een erfelijke ziekte door te geven:

  • als jij of je partner een erfelijke ziekte hebben of drager zijn van een erfelijke ziekte.
  • als er een erfelijke ziekte voorkomt in jouw familie of die van je partner.
  • als je partner en jij familie van elkaar zijn.
  • als je partner en jij, of jullie (voor)ouders, een bepaalde afkomst hebben.

Maak dan een afspraak met je huisarts vóórdat je probeert kinderen te krijgen.

Soms kun je laten onderzoeken of je meer kans hebt om een ziekte door te geven. Dit heet DNA-onderzoek.

Thuisarts.nl heeft een aantal teksten geschreven over dit onderwerp

Meer weten?

Als je zwanger wilt worden raden we je de volgende website aan: www.zwangerwijzer.nl Je vult een vragenlijst in en krijgt adviezen op maat over leefstijl, werk en andere dingen die belangrijk zijn voor je zwangerschap.

Meer informatie over erfelijkheid vind je op erfelijkheid.nl.

Verantwoording

Deze tekst is gemaakt door de Commissie Patiëntencommunicatie en de Commissie Preventie van de NVOG

Deze tekst voldoet aan de richtlijn Preconceptie Indicatie Lijst (PIL).

Publicatiejaar: 2025

Vond je deze informatie nuttig?