Het bekken en haar structuren
Wat is het bekken?
Het bekken is een benige ring die het lichaam in het centrum stabiliseert. Het is de verbinding tussen het lichaam en de benen. Er zijn spieren op de binnenzijde van het bekken die de bekkenbodemspieren worden genoemd, zij vormen oppervlakkige en diepe lagen. Deze spieren ondersteunen en positioneren de clitoris, de urethra, de vagina-opening en de anus. De spieren vormen een lus in het bekken en verbinden aan de voorzijde het schaambeen en aan de achterzijde het staartbeen.
Wat doet het bekken?
Het benige bekken beschermt de blaas, urethra, vagina, eierstokken en het rectum, dit wordt allemaal binnen de ring gevonden. De bekkenbodemspieren dienen niet alleen als ondersteuning, zij helpen ook om de darm-, blaas- en vaginafunctie onder controle te houden. Het bekken dient ook als aanhechtingsplaats voor de spieren van de rug, de buik en de benen (beide aan de voor- en achterzijde). Deze spierstructuren bieden ons de mogelijkheid om rechtop te staan, lopen, zitten en te gaan liggen.
Wat kan er fout gaan?
De gewrichten van het bekken – een aan de voorzijde (schaambeen) en twee aan de achterzijde (sacroiliacale gewrichten) – kunnen een bron van pijn zijn. Gewrichtsontsteking, gewrichtsveroudering en beschadiging kan pijn veroorzaken in de onderrug en/of in het staartbeen. De zenuwen die de bekkenstructuren verzorgen kunnen ook beschadigd worden (bijv. gedurende een lange, of juist een snelle bevalling of tijdens een bevalling waarbij een tang of vacuüm wordt gebruikt) of door ontsteking (bijv. na een beschadiging), waardoor pijn, spierspasme en/of zwakheid kan ontstaan. Als ongecontroleerde spierspasmen optreden in de bekkenbodemspieren kan vulvaire pijn het gevolg zijn, maar ook pijn in de bekkenbodemspieren zelf (vaginisme), waardoor gemeenschap moeilijk of onmogelijk wordt. Veranderde bekkenbodemspierfunctie kan ook de oorzaak zijn van diarree, obstipatie, incontinentie voor urine en een veranderde frequentie van plassen.
Wat kan ik doen?
Het is belangrijk om je dokter te vertellen over je problemen, zowel over de pijn als over de darm- of blaasproblemen. De huisarts kan je naar een andere hulpverlener verwijzen, zoals een medisch specialist, een psycholoog of een fysiotherapeut, die beter op de hoogte is van de oorzaak van de problemen en een diagnose kan stellen, waarna een behandeling kan worden gegeven.
Wat kun je verwachten?
Het is belangrijk om de oorzaak van de problemen te vinden. Gewricht- en spierproblemen worden vaak behandeld met een combinatie van medicijnen en fysiotherapie. De behandeling van vulvapijn dient multidisciplinair te worden aangepakt, naast een arts zal vaak ook een psycholoog en/of een fysiotherapeut er bij betrokken worden. Biofeedback wordt vaak gebruikt om de bekkenbodemspieren te behandelen, terwijl met fysiotherapie de balans van de bekkenstructuren wordt hersteld. In het ergste geval kunnen sommige vrouwen baat hebben bij chirurgie. Bespreek met je huisarts een goede verwijzing.
Verantwoording
Deze tekst is met toestemming overgenomen van de Nederlandse Vereniging voor VulvaPathologie (NVvVP, https://vulvapoli.nl/).
Publicatiejaar: 2019