Als een eiblaasje langer blijft zitten

Elke maand groeit er een eiblaasje in de eierstokken. Een eiblaasje wordt ook wel een follikel genoemd. Een eiblaasje heeft verschillende functies, namelijk

• In een eiblaasje zit een eicel. Als het eiblaasje groot genoeg is, springt het eiblaasje open. De eicel komt dan vrij. Dit heet de eisprong.
• Een eiblaasje maakt het vrouwelijk hormoon oestrogeen aan. Dit hormoon zorgt voor de groei van het slijmvlies in de baarmoeder. Na de eisprong stopt het opengebarsten eiblaasje met het aanmaken van oestrogeen.
• Na de eisprong maakt het opengebarsten eiblaasje progesteron aan. Progesteron is een ander belangrijk vrouwelijk hormoon. Door dit hormoon rijpt het dikke slijmvlies in de baarmoeder uit. Na ongeveer 2 weken stopt het opengebarsten eiblaasje met het maken van progesteron. Hierdoor laat het dikke slijm in de baarmoeder los. Via de vagina raak je dit slijmvlies kwijt. Dit is je menstruatie. Na de menstruatie begint de cyclus weer opnieuw met de groei van een nieuwe eicel.

Soms knapt het eiblaasje niet. De eicel blijft dan langer aanwezig in het eiblaasje. In medische termen wordt dit een persisterend follikel genoemd. Het eiblaasje blijft dan doorgaan met het maken van oestrogenen waardoor het slijmvlies in de baarmoeder blijft groeien en niet goed uitrijpt. Dit gebeurt vaker in de jaren voor de overgang.

Hoe weet je of je last hebt van een eiblaasje dat langer blijft zitten?

Als het eiblaasje niet knapt, blijft het eiblaasje het vrouwelijk hormoon oestrogeen maken. Dit beïnvloedt de menstruatiecyclus. De meeste vrouwen hebben een vrij regelmatige cyclus met elke maand een menstruatie. In dit geval is de menstruatie anders, namelijk

• het komt later dan verwacht of er is een maand geen menstruatie
• je hebt last van hevigere klachten tijdens de menstruatie
• je menstruatie duurt langer
• je verliest meer bloed tijdens de menstruatie

Om te beoordelen of je last hebt van een eiblaasje dat langer blijft zitten, kan de gynaecoloog een vaginale echo maken. Dit wordt gedaan door middel van een echokop. Dit is een dunne langwerpige staaf die ingesmeerd wordt met glijmiddel. De echokop wordt via de vagina ingebracht. Zo kan de gynaecoloog de binnenkant van de buikholte zien. Door middel van een vaginale echo wordt de dikte van het slijmvlies in de baarmoeder gemeten. Wanneer je last hebt van een eiblaasje dat langer blijft zitten is het slijmvlies in de baarmoeder dik. Op de echo kan de gynaecoloog ook zien of het eiblaasje nog steeds in de eierstok zit.

Het langer blijven zitten van een eiblaasje is niet gevaarlijk, het zal vanzelf weggaan. Afwachten kan daarom geen kwaad. Wel kun je klachten krijgen zoals

• onregelmatig bloedverlies
• een zeurend gevoel in de onderbuik
• een draaiing van de eierstok (gebeurt heel soms en kan leiden tot plotseling heftige buikpijn)

Afhankelijk van de duur en ernst van je klachten kan ervoor worden gekozen om een behandeling te starten. Of je een behandeling krijgt bepaal je zelf in overleg met je behandelend arts.

Eenmalige progesteronkuur

Als je last hebt van een eiblaasje dat langer blijft zitten kan je arts een hormoonkuur van 10 tot 14 dagen voorschrijven. Deze hormoonkuur bestaat uit tabletten progesteron. Dit is het hormoon dat je lichaam nu tijdelijk niet zelf maakt waardoor het eiblaasje blijft zitten. Door het gebruik van deze tabletten kan het slijmvlies in de baarmoeder wel uitrijpen.
Tijdens de kuur stopt meestal het bloedverlies. Toch is het erg belangrijk dat je deze kuur afmaakt. Een paar dagen ná het stoppen van deze kuur, laat het slijmvlies in de baarmoeder los. Je zult dan menstrueren. Deze menstruatie kan anders zijn dan dat je gewend bent. Je kunt weinig bloedverlies hebben of juist meer dan normaal. Na deze menstruatie kunnen de eicellen weer een nieuwe cyclus starten.

Na deze bloeding krijg je een nieuwe afspraak bij de gynaecoloog. De gynaecoloog wil graag weten hoe het de afgelopen 2 weken is gegaan tijdens en na de hormoonkuur. Hierna zal de gynaecoloog de vaginale echo herhalen. Als het slijmvlies nu dun is, zal de cyclus ook weer regelmatig zijn. Als het slijmvlies dik blijft, zal de gynaecoloog met je bespreken welke onderzoeken verder mogelijk zijn.

Orale anticonceptiepil

Meestal gebeurt het eenmalig dat het eiblaasje niet knapt. Als je vaker last hebt van een eiblaasje dat niet knapt, kan de orale anticonceptiepil een optie voor je zijn. De pil onderdrukt de groei van de eiblaasjes. Hierdoor zullen de menstruaties minder hevig zijn. Je arts zal dit met je bespreken.

Soms blijft het eiblaasje toch aanwezig. Het eiblaasje blijft dan inactief achter of verschrompelt. Dit kan een cyste vormen. Dit kan de gynaecoloog zien met een inwendige echo. Deze cysten zijn vrijwel altijd goedaardig. Meestal heb je hier geen bloedingsklachten van. Behandeling hiervan is dan niet nodig. Soms groeit de cyste langzaam nog wat verder. Dit kan een chronische onderbuikpijn geven. De gynaecoloog kan de cyste dan inprikken of via een kijkbuisoperatie verwijderen.

Het kan dat je ondanks de behandeling toch last blijft houden van bloedverlies en onderbuikklachten. In dit geval zal de gynaecoloog waarschijnlijk een echo van de baarmoeder maken om erachter te komen wat deze klachten veroorzaakt. Heb je vragen of ben je toch ongerust? Neem dan contact op met je behandelend arts.

Deze tekst is gemaakt door de Commissie Patiëntencommunicatie van de NVOG.

Publicatiejaar: 2018