De normale vulva

Veel mensen gebruiken verschillende woorden voor de vulva. Omdat de buitenste geslachtsdelen van de vrouw minder zichtbaar zijn dan die van de man, kunnen ze soms onbekend of verwarrend zijn. Het is goed om je eigen lichaam te leren kennen, zodat je weet wat normaal is. Dit helpt je ook om makkelijker met anderen, zoals een arts, over je lichaam te praten. Dit geldt voor klachten zoals pijn, maar ook voor onderwerpen zoals seksueel plezier.

Wees niet verlegen. Veel vrouwen kennen hun lichaam en kijken goed naar hun vulva. Dit kun je doen door staand of hurkend met een spiegel te kijken. Hieronder staan de belangrijkste onderdelen van de vulva:

• Venusheuvel (mons pubis): Dit is een zacht kussentje van vet boven het schaambeen, dat meestal bedekt is met haar. De hoeveelheid haar verschilt per persoon en wordt minder naarmate je ouder wordt.
• Vulvalippen (labia): Het woord ‘labia’ betekent ‘lippen’ in het Latijn. De buitenste vulvalippen zijn huidplooien met vetweefsel die na de puberteit bedekt zijn met haar. Ze kunnen groot of klein, kort of lang zijn en verschillen soms per kant. Dit is normaal en maakt iedereen uniek.
  De buitenste vulvalippen zijn seksueel gevoelig en kunnen een beetje opzwellen bij seksuele opwinding. De vulva reageert op het hormoon oestrogeen, wat zorgt voor veranderingen tijdens de puberteit, zwangerschap en ouderdom. Oestrogeen maakt de vulvalippen dikker.
  De binnenste vulvalippen bevatten geen vet en zijn dunner. Ze kunnen variëren in kleur van roze tot bruinzwart, afhankelijk van je huidskleur. Ze kunnen zichtbaar zijn tussen de buitenste vulvalippen en hebben soms een gerimpelde of gladde structuur. Net als tepels kunnen ze van kleur veranderen tijdens de zwangerschap of naarmate je ouder wordt. Soms steken ze een beetje uit. Dit is normaal.
  Op de binnenste vulvalippen kunnen kleine talgkliertjes zitten, die eruitzien als gele puntjes. Ook kunnen er papillen op zitten, wat kleine, regelmatige uitstulpingen op het oppervlak zijn. Dit is allemaal normaal en niet gevaarlijk.
• Clitoris: De clitoris is een gevoelig orgaan dat ongeveer 8 centimeter groot is. Het grootste deel zit in het lichaam en is niet zichtbaar. Alleen het topje zie je, waar de binnenste vulvalippen samenkomen. De clitoris zwelt op bij opwinding, net als een penis, maar dit is minder zichtbaar.
• Vestibulum: Dit is het gebied binnen de binnenste vulvalippen, rond de vagina-opening. Hier bevinden zich kliertjes die vocht produceren, vooral bij seksuele opwinding. Ook de plasbuis (waar urine uitkomt) zit in dit gebied, net boven de vagina-opening.
• Maagdenvlies (hymen): Dit is een dun randje weefsel bij de ingang van de vagina. Bij kinderen kan het deels de opening bedekken. Bij volwassenen zijn vaak alleen nog kleine restjes zichtbaar.

De vulva is gevoelig voor hormonen zoals oestrogeen. Hierdoor verandert de vulva tijdens de puberteit, zwangerschap en ouderdom. De vulvalippen kunnen opzwellen bij opwinding en er zijn kleine talgkliertjes zichtbaar die soms op gele puntjes lijken. Dit is normaal.

Elke vulva ziet er anders uit. Er zijn veel variaties in vorm, kleur en grootte. Dit is normaal en geen reden tot zorgen. Het is goed om je eigen vulva te kennen, zodat je veranderingen kunt opmerken en begrijpt wat voor jou normaal is.

Media

• Afbeeldingen
  • Via deze link ga je naar de Labia Gallery. Daar kun je foto’s van allemaal verschillende vulva’s zien.
• Podcast’s
• Patiëntenverenigingen
• Andere handige websites
  • De vulva poli

Deze tekst is geschreven door de NVOG commissie patiëntencommunicatie en met toestemming gedeeltelijk overgenomen van de Nederlandse Vereniging voor VulvaPathologie (NVvVP). 

De informatie is bedoeld om betrouwbare en begrijpelijke uitleg te geven over dit onderwerp. Laatst herzien op 13 juni 2025